TÓM TẮT SÁCH GIẬN

Tác giả: Thích Nhất Hạnh

Tóm Tắt Sách: Giận (Thích Nhất Hạnh)

Cuốn sách "Giận" của Thiền sư Thích Nhất Hạnh là một cẩm nang thực hành chánh niệm sâu sắc, cung cấp những lời chỉ dẫn cụ thể và đầy từ bi về cách nhận diện, chấp nhận và chuyển hóa cảm xúc giận dữ. Thông qua những ví dụ gần gũi và các bài tập thực hành, Thầy đã giúp độc giả hiểu rằng giận không phải là một cảm xúc xấu cần bị kìm nén, mà là một tín hiệu cần được lắng nghe và một cơ hội để phát triển lòng từ bi, thấu hiểu.

Giận: Một Năng Lượng, Không Phải Một Kẻ Thù

Thích Nhất Hạnh bắt đầu bằng việc thay đổi quan niệm của chúng ta về giận dữ. Giận không phải là một kẻ thù cần phải chiến đấu hay một thứ cần bị loại bỏ. Thay vào đó, nó là một năng lượng mạnh mẽ đang tồn tại trong chúng ta, giống như một đứa trẻ đang khóc cần được vỗ về. Việc kìm nén giận dữ chỉ khiến nó tích tụ và bùng nổ mạnh mẽ hơn sau này, gây hại cho bản thân và những người xung quanh.

Thiền sư nhấn mạnh rằng, giận dữ thường bắt nguồn từ nỗi đau, sự tổn thương, nỗi sợ hãi hoặc sự thiếu hiểu biết. Khi chúng ta giận, đó là vì một nhu cầu nào đó của chúng ta không được đáp ứng, hoặc vì chúng ta cảm thấy bị đe dọa. Mục đích của việc thực hành chánh niệm với cơn giận không phải là để triệt tiêu nó mà là để làm dịu nó, chăm sóc nó và chuyển hóa nó thành những năng lượng tích cực hơn như lòng từ bi, sự thấu hiểu.

Nhận Diện, Ôm Ấp Và Chăm Sóc Cơn Giận

Thích Nhất Hạnh đưa ra một quy trình cụ thể để làm việc với cơn giận, tương tự như cách một người mẹ chăm sóc một em bé đang khóc:

1. Nhận Diện Cơn Giận: Bước đầu tiên là nhận biết được rằng mình đang giận. Thay vì chạy trốn hay chối bỏ cảm xúc, hãy gọi tên nó một cách nhẹ nhàng: "Tôi biết cơn giận đang có mặt trong tôi." Sự nhận diện này là hành động của chánh niệm.
2. Ôm Ấp Cơn Giận: Khi đã nhận diện được, hãy ôm ấp cơn giận bằng năng lượng của chánh niệm. Điều này có nghĩa là bạn tập trung toàn bộ sự chú ý của mình vào cơn giận, nhưng không phải để phân tích hay phán xét, mà là để quan sát nó với lòng từ bi. Hãy đối xử với cơn giận như một phần của bản thân đang cần được chăm sóc.
3. Thực Hành Hơi Thở Có Ý Thức: Hơi thở là công cụ mạnh mẽ nhất để làm dịu cơn giận. Khi giận, hãy hít vào và thở ra một cách có ý thức, sâu và chậm. Hơi thở chánh niệm giúp làm dịu hệ thần kinh, đưa bạn trở về với hiện tại và tạo không gian cho sự bình tĩnh. "Thở vào, tôi biết tôi đang giận. Thở ra, tôi mỉm cười với cơn giận."
4. Quan Sát Cơn Giận Sâu Sắc: Sau khi đã làm dịu cơn giận bằng hơi thở, hãy quan sát nó một cách sâu sắc hơn. Tìm hiểu gốc rễ của cơn giận: Nó đến từ đâu? Điều gì đã kích hoạt nó? Liệu người kia có thực sự muốn làm hại mình, hay họ cũng đang chịu đựng nỗi đau nào đó? Sự quan sát này giúp bạn hiểu rõ hơn về bản chất của cơn giận và nguyên nhân sâu xa của nó.

Hiểu Biết Và Từ Bi: Chuyển Hóa Cơn Giận

Mục tiêu cuối cùng của việc làm việc với cơn giận là chuyển hóa nó thành hiểu biết và từ bi. Khi chúng ta hiểu được rằng người gây ra sự giận dữ cho mình cũng có thể đang bị chi phối bởi nỗi đau, sự sợ hãi hoặc sự thiếu hiểu biết, lòng từ bi sẽ phát sinh.

• Hiểu Biết Sâu Sắc: Giận dữ thường làm mờ mắt chúng ta. Khi ta bình tĩnh và quan sát, ta có thể thấy rõ hơn bản chất của vấn đề và bản chất của người khác. Có thể người kia không cố ý, hoặc họ đang ở trong tình trạng khó khăn mà ta không biết.
• Thực Hành Từ Bi: Lòng từ bi không chỉ dành cho người khác mà còn dành cho chính mình. Hãy từ bi với chính cơn giận của mình, chấp nhận nó như một phần của trải nghiệm con người. Khi ta có lòng từ bi với bản thân, ta dễ dàng mở rộng nó đến người khác.

Thích Nhất Hạnh cũng khuyên rằng, khi đang giận, tuyệt đối không nên nói hay làm bất cứ điều gì. Hãy tự cho mình không gian và thời gian để làm dịu cơn giận trước khi phản ứng. Những lời nói hay hành động trong lúc giận dữ thường gây ra tổn thương sâu sắc và khó lòng hàn gắn.

Xây Dựng Hạnh Phúc Và Sự Bình An Bền Vững

Cuốn sách không chỉ nói về việc xử lý cơn giận khi nó xuất hiện mà còn về việc xây dựng một nền tảng bình an trong cuộc sống hàng ngày để giảm thiểu tần suất và cường độ của cơn giận. Điều này bao gồm:

• Thực hành chánh niệm trong mọi hoạt động: Sống có ý thức trong từng hơi thở, từng bước chân, từng bữa ăn, từng lời nói.
• Nuôi dưỡng hạt giống thiện lành: Gieo trồng những hạt giống tích cực như lòng biết ơn, tình yêu thương, sự tha thứ.
• Tạo môi trường sống hòa ái: Sống trong cộng đồng hoặc với những người có năng lượng tích cực.
• Tạo ra "kho chứa bình yên": Xây dựng những thói quen tích cực, những hoạt động mang lại niềm vui và sự thư thái để có thể dựa vào khi cần.

"Giận" của Thiền sư Thích Nhất Hạnh là một cuốn sách nhỏ nhưng có sức mạnh lớn lao, giúp độc giả nhận ra rằng hạnh phúc và sự bình an không phải là không có giận dữ, mà là khả năng làm chủ và chuyển hóa cảm xúc giận dữ. Với những lời dạy giản dị, sâu sắc và thực tế, tác phẩm này là một nguồn cảm hứng quý giá cho bất kỳ ai muốn sống một cuộc đời tỉnh thức, từ bi và hạnh phúc.