TÓM TẮT SÁCH HOÀNG ĐẾ NỘI KINH TỐ VẤN

Tác giả: Nguyễn Tử Siêu

Tóm Tắt Sách: Hoàng Đế Nội Kinh Tố Vấn (Nguyễn Tử Siêu)

Cuốn sách "Hoàng Đế Nội Kinh Tố Vấn" của học giả Nguyễn Tử Siêu là một công trình dịch thuật và chú giải sâu sắc về một phần quan trọng của bộ Hoàng Đế Nội Kinh - một trong những y thư kinh điển và cổ xưa nhất của y học cổ truyền Trung Hoa. Sách không chỉ trình bày các lý luận y học nền tảng mà còn là một bản luận về triết lý sống, dưỡng sinh và mối quan hệ hài hòa giữa con người với vũ trụ. Nguyễn Tử Siêu đã giúp độc giả Việt Nam tiếp cận một cách có hệ thống và dễ hiểu với những tư tưởng uyên thâm, thâm thúy đã định hình nền y học và văn hóa phương Đông.

Nền Tảng Triết Lý Y Học: Thiên - Địa - Nhân Hợp Nhất

"Hoàng Đế Nội Kinh Tố Vấn" xây dựng hệ thống lý luận y học dựa trên nền tảng triết lý "Thiên - Địa - Nhân hợp nhất". Con người được coi là một tiểu vũ trụ, có mối liên hệ mật thiết và chịu ảnh hưởng sâu sắc từ môi trường tự nhiên (Thiên - trời, Địa - đất). Sức khỏe và bệnh tật của con người là kết quả của sự hài hòa hay mất cân bằng giữa các yếu tố nội tại và ngoại cảnh.

• Âm Dương: Là nguyên lý cốt lõi, chi phối mọi sự vật hiện tượng trong vũ trụ và trong cơ thể con người. Mọi cơ quan, chức năng, trạng thái đều có thể quy về Âm và Dương. Sự cân bằng Âm Dương là nền tảng của sức khỏe.
• Ngũ Hành: (Kim, Mộc, Thủy, Hỏa, Thổ) là quy luật tương sinh, tương khắc, giải thích mối quan hệ giữa các tạng phủ trong cơ thể, giữa con người với thiên nhiên, với các mùa trong năm.
• Khí, Huyết, Tinh, Thần: Là những yếu tố cơ bản cấu thành sự sống và duy trì hoạt động của cơ thể. Sức khỏe tốt là khi các yếu tố này được cân bằng và lưu thông.

Sách nhấn mạnh rằng, để sống khỏe mạnh, con người cần phải hiểu rõ quy luật của tự nhiên, sống thuận theo Tứ thời (Xuân, Hạ, Thu, Đông) và điều hòa lối sống, ăn uống, sinh hoạt để duy trì sự cân bằng nội tại.

Con Người Và Bệnh Tật: Do Mất Cân Bằng

"Hoàng Đế Nội Kinh Tố Vấn" đưa ra quan điểm về bệnh tật không chỉ là do vi khuẩn, virus mà chủ yếu là do sự mất cân bằng Âm Dương, Ngũ Hành trong cơ thể, hoặc do sự tác động bất lợi của các yếu tố bên ngoài (lục dâm: phong, hàn, thử, thấp, táo, hỏa) và bên trong (thất tình: hỉ, nộ, ái, ố, ai, cụ, kinh - vui, giận, yêu, ghét, buồn, sợ, kinh hãi).

• Nguyên nhân bệnh tật: Bệnh tật phát sinh khi cơ thể không thể tự điều chỉnh để thích nghi với sự thay đổi của môi trường hoặc khi tâm lý bị xáo trộn quá mức. Việc sống không thuận tự nhiên, ăn uống thiếu điều độ, cảm xúc tiêu cực kéo dài đều có thể dẫn đến bệnh tật.
• Phòng bệnh hơn chữa bệnh: Tư tưởng y học của Hoàng Đế Nội Kinh rất chú trọng đến việc phòng bệnh. Bằng cách điều hòa lối sống, ăn uống, tập luyện và giữ tâm trí bình an, con người có thể chủ động duy trì sức khỏe, không để bệnh tật phát sinh.
• Chữa bệnh tận gốc: Việc chữa bệnh không chỉ là điều trị triệu chứng mà là tìm nguyên nhân gốc rễ gây mất cân bằng Âm Dương, Ngũ Hành và điều hòa lại chúng.

Dưỡng Sinh Và Chăm Sóc Sức Khỏe Toàn Diện

Sách cung cấp nhiều nguyên tắc dưỡng sinh và chăm sóc sức khỏe mang tính toàn diện:

1. Thuận theo Tứ thời (Thời Sinh Hoạt):

   • Mỗi mùa trong năm có những đặc điểm khí hậu riêng và ảnh hưởng đến các tạng phủ khác nhau. Con người cần điều chỉnh lối sống, ăn uống, nghỉ ngơi phù hợp với từng mùa để duy trì sự cân bằng. Ví dụ, mùa đông cần giữ ấm, mùa hè cần thanh nhiệt.
   • Giờ giấc sinh hoạt cần tuân theo nhịp điệu tự nhiên của ngày đêm, để các tạng phủ hoạt động đúng chức năng.

2. Điều Hòa Ăn Uống (Ẩm Thực):

   • Cân bằng Âm Dương trong thực phẩm: Lựa chọn thực phẩm có tính Âm, Dương phù hợp với thể trạng và thời tiết.
   • Ăn uống điều độ, đúng bữa: Không ăn quá no, không bỏ bữa, không ăn uống linh tinh.
   • Đa dạng hóa thực phẩm: Để cung cấp đủ dưỡng chất cho các tạng phủ theo quy luật Ngũ Hành.
   • Vị giác và các tạng phủ: Mỗi vị (cay, chua, mặn, đắng, ngọt) đều tác động đến một tạng phủ nhất định. Cần ăn uống hài hòa các vị.

3. Điều Hòa Tinh Thần (Tâm Lý):

   • Quản lý cảm xúc (Thất Tình): Cảm xúc quá mức (vui quá, giận quá, lo lắng quá...) đều có thể gây hại cho các tạng phủ. Sách khuyến khích giữ tâm trí bình an, điều hòa cảm xúc.
   • Giữ tâm thanh tịnh: Tránh những tham vọng quá mức, sự lo âu, để tâm hồn được thư thái.

4. Vận Động Hợp Lý (Vận Động Thân Thể):

   • Tập luyện điều độ, phù hợp với thể trạng và lứa tuổi. Vận động giúp khí huyết lưu thông, tăng cường sức đề kháng.
   • Ngủ nghỉ đủ giấc, đúng giờ.

Giá Trị Của Lời Chú Giải Của Nguyễn Tử Siêu

Nguyễn Tử Siêu đã thể hiện sự uyên bác và tâm huyết khi dịch và chú giải "Hoàng Đế Nội Kinh Tố Vấn". Ông không chỉ dịch từng câu chữ Hán Nôm mà còn:

• Diễn giải dễ hiểu: Biến những khái niệm y học cổ điển phức tạp thành ngôn ngữ gần gũi, giúp độc giả phổ thông dễ dàng tiếp thu.
• Liên hệ thực tiễn: Ông liên hệ các nguyên lý cổ xưa với các vấn đề sức khỏe và lối sống của con người hiện đại, giúp độc giả thấy được tính ứng dụng cao.
• Hệ thống hóa kiến thức: Trình bày các lý luận một cách có hệ thống, logic, giúp người đọc nắm bắt được bức tranh toàn cảnh của y học cổ truyền.
• Nhấn mạnh tính triết lý: Ông không chỉ coi đây là sách y học mà còn là sách về triết lý sống, về cách sống hòa hợp với vũ trụ.

"Hoàng Đế Nội Kinh Tố Vấn" của Nguyễn Tử Siêu là một tài liệu quý giá cho những ai muốn tìm hiểu về y học cổ truyền phương Đông, và quan trọng hơn là muốn áp dụng những minh triết cổ xưa vào việc chăm sóc sức khỏe của bản thân và gia đình một cách toàn diện. Sách là lời nhắc nhở về sự hài hòa giữa con người và thiên nhiên, về tầm quan trọng của việc phòng bệnh, và về khả năng tự điều chỉnh, tự chữa lành của cơ thể khi chúng ta sống thuận theo Đạo.