TÓM TẮT SÁCH CÁNH ĐỒNG BẤT TẬN

Tác giả: Nguyễn Ngọc Tư

Tóm Tắt Sách: Cánh Đồng Bất Tận (Nguyễn Ngọc Tư)

Tập truyện ngắn "Cánh Đồng Bất Tận" của nhà văn Nguyễn Ngọc Tư là một tác phẩm mang đậm phong vị miền Tây sông nước, khắc họa một cách chân thực và ám ảnh cuộc sống đầy bi kịch, nỗi đau và khao khát yêu thương của những con người nhỏ bé nơi vùng đất phù sa. Tập truyện là bức tranh đa chiều về sự cô đơn, lạc lõng, những vết thương lòng khó lành và sự giằng xé giữa bản năng sinh tồn với những giá trị đạo đức truyền thống.

Cuộc Đời Trôi Nổi Và Những Vết Thương Lòng

Câu chuyện chính xoay quanh gia đình ông Ba (cha), cùng hai đứa con là Nương và Điền. Họ sống cuộc đời trôi dạt trên chiếc ghe, làm nghề nuôi vịt chạy đồng khắp các cánh đồng từ mùa này sang mùa khác. Cuộc sống của họ là một chuỗi ngày lang thang, bấp bênh và thiếu vắng tình thương thực sự.

Nguồn gốc của bi kịch gia đình bắt đầu khi mẹ của Nương và Điền bỏ nhà đi theo người đàn ông khác. Nỗi đau bị bỏ rơi và sự hận thù người vợ đã khiến ông Ba trở nên chai sạn, cục cằn, và mang một thái độ thù ghét sâu sắc đối với phụ nữ. Ông không chỉ bỏ bê việc chăm sóc con cái mà còn vô tình gieo vào lòng hai đứa trẻ những vết thương tâm lý sâu sắc, đặc biệt là sự thiếu thốn tình yêu thương của người mẹ và sự ấm áp của một mái nhà.

Cuộc sống trên những cánh đồng rộng lớn, mênh mông nhưng lại "bất tận" sự cô đơn và nỗi đau. Các nhân vật phải đối mặt với:

• Sự thiếu thốn tình cảm gia đình: Nương và Điền lớn lên trong sự cô đơn, đói khát tình yêu thương từ cha, người luôn chìm đắm trong nỗi hận thù và sự dày vò bản thân.
• Môi trường sống khắc nghiệt: Cuộc sống du mục, làm bạn với thiên nhiên nhưng cũng đầy rẫy hiểm nguy, bệnh tật và sự bấp bênh kinh tế.
• Sự cô đơn cùng cực: Dù sống cùng nhau trên một chiếc ghe, nhưng mỗi người lại mang một nỗi cô đơn riêng, không thể thấu hiểu hay sẻ chia cùng ai.

Những Mối Quan Hệ Phức Tạp Và Sự Giằng Xé

Cuộc đời trôi dạt của gia đình ông Ba gặp gỡ nhiều nhân vật khác, tạo nên những mối quan hệ phức tạp và đầy bi kịch:

• Ông Ba và những người đàn bà ngang qua đời: Sau khi vợ bỏ đi, ông Ba không còn tin vào phụ nữ và luôn có thái độ thù địch, bạc bẽo. Ông đưa hết người đàn bà này đến người đàn bà khác về ghe, nhưng luôn đối xử tệ bạc với họ, xem họ như công cụ để thỏa mãn bản năng và trút giận. Mỗi người đàn bà đến rồi đi đều mang thêm những vết sẹo mới cho tâm hồn Nương và Điền.

• Nương và Điền - Hai đứa trẻ trưởng thành trong bi kịch:

  • Nương: Là cô chị cả, sống nội tâm, nhạy cảm và gánh chịu nhiều gánh nặng nhất. Nương phải sớm trưởng thành để chăm sóc em và gánh vác việc nhà. Cô mang trong mình khao khát được yêu thương, nhưng cũng bị ám ảnh bởi hình ảnh người mẹ bỏ đi và sự bạc bẽo của cha đối với những người phụ nữ khác.
  • Điền: Là đứa em trai, có phần bộc trực hơn Nương. Cậu cũng mang nỗi đau thiếu vắng tình mẹ và sự chai sạn từ môi trường sống.

• Sự xuất hiện của Sương: Nhân vật Sương là một điểm nhấn quan trọng. Cô là một phụ nữ từng trải, mang trong mình nhiều tổn thương và sự chai sạn của cuộc đời. Sương đến với gia đình ông Ba, và với bản năng mẫu tính, cô đã mang đến một chút hơi ấm, sự quan tâm mà Nương và Điền chưa bao giờ có được. Cô cố gắng hàn gắn những vết nứt trong gia đình, mang lại những khoảnh khắc bình yên hiếm hoi. Tuy nhiên, tình cảm giữa Sương và ông Ba cũng đầy trắc trở, cuối cùng cũng không thể có một kết cục trọn vẹn, phản ánh sự khó khăn trong việc tìm kiếm hạnh phúc và tình yêu thương đích thực trong thế giới đầy tổn thương.

Chủ Đề Chính Và Giá Trị Nghệ Thuật

"Cánh Đồng Bất Tận" nổi bật với những chủ đề sâu sắc:

1. Nỗi đau của sự cô đơn và thiếu thốn tình thương: Cuộc sống của các nhân vật là biểu tượng của sự cô đơn tuyệt đối, dù họ luôn ở bên nhau. Nỗi khao khát tình yêu thương, sự gắn kết gia đình là chủ đề xuyên suốt, ám ảnh.
2. Hậu quả của những vết thương lòng: Nỗi đau trong quá khứ (như sự phản bội của người vợ, người mẹ) đã biến ông Ba trở thành một con người đầy hận thù và bạo lực, vô tình gây ra thêm tổn thương cho chính con cái mình. Sách cho thấy những vết thương tâm lý nếu không được chữa lành có thể phá hủy con người và các mối quan hệ.
3. Sự giằng xé giữa bản năng và đạo đức: Các nhân vật thường hành động theo bản năng sinh tồn, theo những ham muốn thể xác, nhưng luôn có sự đấu tranh nội tâm với lương tâm và các giá trị đạo đức truyền thống.
4. Kiếp người trôi nổi và số phận bấp bênh: Cuộc sống của những người dân nghèo trên sông nước, lênh đênh không bến đỗ, phản ánh một số phận đầy bấp bênh, phụ thuộc vào thiên nhiên và những biến cố bất ngờ.
5. Biểu tượng của "cánh đồng bất tận": Cánh đồng vừa là không gian sống, không gian mưu sinh, vừa là biểu tượng cho sự mênh mông, vô định của cuộc đời, của nỗi cô đơn và cả những cơ hội không ngừng nghỉ. "Bất tận" cũng có thể ám chỉ những nỗi đau, những vòng luẩn quẩn mà con người không thể thoát ra.
6. Vẻ đẹp và sự khắc nghiệt của thiên nhiên: Nguyễn Ngọc Tư miêu tả khung cảnh miền Tây sông nước một cách tài tình, với vẻ đẹp thơ mộng nhưng cũng đầy khắc nghiệt, là nơi nương tựa nhưng cũng là nơi thử thách con người.

Với lối văn đặc trưng của Nguyễn Ngọc Tư: ngôn ngữ giàu chất thơ, đậm chất Nam Bộ, giọng văn mộc mạc, giản dị nhưng đầy ám ảnh và sâu sắc, "Cánh Đồng Bất Tận" đã chạm đến trái tim của hàng triệu độc giả. Tác phẩm không chỉ là một câu chuyện buồn mà còn là một bản tuyên ngôn mạnh mẽ về tình người, về khát vọng sống, khát vọng yêu thương của những con người nhỏ bé, dù phải đối mặt với bao bi kịch. Nó khiến người đọc phải suy ngẫm về giá trị của hạnh phúc, gia đình và lòng trắc ẩn trong cuộc đời.